PRZEMOC DOMOWA

Przemoc domowa to działania naruszające prawa lub dobra osobiste osób wspólnie zamieszkujących. Osoby wspólnie zamieszkujące to np. osoby pozostające w związku formalnym jak i nieformalnym, czy także osoby mieszkające w wspólnie wynajmowanym mieszkaniu, stancji. Przemoc domowa nie objawia się zawsze tym samym, są różne rodzaje przemocy, np. przemoc fizyczna, przemoc psychiczna, przemoc seksualna czy przemoc ekonomiczna.

Rodzaje przemocy domowej:

• Przemoc fizyczna to nie tylko bicie, szarpanie czy ogólnie mówiąc zadawanie bólu. Do przemocy fizycznej zalicza się również głodzenie czy zamykanie w jakimś pomieszczeniu.
• Przemoc psychiczna charakteryzuje się sprawowaniem kontroli przez sprawcę nad ofiarą,        np. zakaz kontaktowania się z kimś, straszenie zabójstwem, grożenie, upokarzanie. Sprawca także może użalać się nad sobą , grozić samobójstwem, aby w ten sposób wywierać wpływ nad ofiarą.
• Przemoc seksualna to zmuszanie do stosunku lub poddania się innym zachowaniem seksualnym np. gwałt.
• Przemoc ekonomiczna charakteryzuje się zależnością finansową, np. zakaz pracy, nie dawanie wystarczających środków na przeżycie, wyliczanie i wytykanie wydanych pieniędzy.

Jak się bronić przed przemocą domową?

Ofiarom przemocy domowej najprościej jest zadzwonić na Niebieską Linię, która funkcjonuje od poniedziałku do soboty w godzinach od 8.00 do 22.00, a w niedziele i święta od 8.00 do 16.00 pod numerem telefonu: 801 12 00 02 bądź zadzwonić bezpośrednio na policję pod numery telefonów 997 lub 112.

Od 30 listopada 2020 r. obowiązują przepisy w obszarze „Przemocy w rodzinie” gdzie podczas podjętej interwencji we wspólnie zajmowanym mieszkaniu oraz w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie, policjant ma prawo wydać:

• nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub
• zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia,

 jeżeli wystąpią ku temu przesłanki określone w kwestionariuszu szacowania ryzyka.

Czas trwania nakazu lub zakazu:

Nakaz lub zakaz trwa przez okres 14 dni, z możliwością przedłużenia czasu jego obowiązywania przez sąd. Nakaz lub zakaz mogą być wydane łącznie i są natychmiastowo wykonalne.

Warunki nakazu lub zakazu:

Policjant przed wydaniem nakazu lub zakazu musi dokonać oceny ryzyka osób dotkniętych przemocą. W trakcie nakazu lub zakazu policjant będzie mógł dokonywać innych czynności w celu ustalenia sytuacji faktycznej, takich jak przesłuchać w charakterze świadka osobę zgłaszającą przemoc w rodzinie lub osobę dotkniętą tą przemocą.

Nakaz lub zakaz będzie natychmiastowo doręczany osobie, której został wydany oraz osobie dotkniętej przemocą w rodzinie. Jeżeli osoba stosująca przemoc odmówi przyjęcia nakazu lub zakazu, doręczenie i tak uważane będzie za dokonane. Nakaz lub zakaz mogą być wydane podczas nieobecności osoby, której nakaz lub zakaz dotyczy w trakcie wykonywania czynności przez Policję we wspólnie zajmowanym mieszkaniu lub jego bezpośrednim otoczeniu. Osoba stosująca przemoc domową, wobec której wydano nakaz lub zakaz będzie musiała opuścić miejsce wspólnie zamieszkiwane z rodziną w obecności policjantów.

Odpis takiego nakazu lub zakazy zostaje od razu przekazywany dla prokuratury, a o wydaniu nakazu lub zakazy powiadamiany jest również właściwy miejscowo zespół interdyscyplinarny, a także właściwy miejscowo sąd opiekuńczy w sytuacji, gdy w mieszkaniu przebywają także osoby małoletnie.

Osoba, której wydano nakaz lub zakaz ma prawo:

• złożenia zażalenia do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce położenia mieszkania,
• zabrania ze sobą  niezbędnych rzeczy osobistych oraz służących do wykonywanej pracy, a także zwierząt domowych, jeśli są jej własnością,
• w obecności policjanta i po uzgodnieniu terminu z osobą poszkodowaną, jednorazowo, w późniejszym terminie może zabrać z mieszkania rzecz stanowiącą jej własność.

Osoba, której wydano nakaz lub zakaz jest zobowiązana:

• do poinformowania Policji o miejscu pobytu,
• do podania swojego numeru telefonu,
• do informowania o zmianach miejsca pobytu lub zmianie numeru telefonu.

Policja jest zobowiązana do co najmniej trzykrotnego sprawdzenia czy osoba, która stosuje przemoc w rodzinie nie narusza nakazu lub zakazu. Za naruszanie nakazu lub zakazu przewidziana jest sankcja –art. 66b Kodeksu Wykroczeń przewidująca karę aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Wobec sprawcy tego wykroczenia stosuje się tryb przyśpieszony.

Dodatkowo na podstawie art. 15a ustawy o Policji, policjant ma prawo zatrzymać osobę stosującą przemoc w rodzinie oraz stwarzającą bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego.

Zatrzymanie osoby może trwać do 48 godzin. W tym czasie policja może wystąpić do sądu z wnioskiem o tymczasowe aresztowanie. Wówczas sąd ma 24 godziny na podjęcie decyzji co do tymczasowego aresztowania.

Policjant w celu stwierdzenia zasadności zatrzymania osoby, bierze pod uwagę w szczególności:

• ryzyko bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego, odrębnie dla osoby dorosłej i dziecka, wobec której stosowane jest przemoc
• formę aktów i stan nasilenia przemocy w rodzinie;
• wiek osoby dotkniętej przemocą w rodzinie;
• stosowanie przemocy w rodzinie wobec kobiety w ciąży;
• niepełnosprawność osoby dotkniętej przemocą w rodzinie;
• zależność osoby dotkniętej przemocą w rodzinie od osoby stosującej tę przemoc, mając na uwadze stan zdrowia lub jej zaburzenia psychiczne;
• zaburzenia psychiczne osoby,
• stan osoby podczas interwencji związany z użyciem, nadużywaniem lub uzależnieniem od alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych, środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych;
• kierowanie przez osobę, gróźb użycia przemocy ze skutkiem bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia;
• dostęp osoby, do niebezpiecznego narzędzia lub broni;
• informacje o dotychczas stosowanej przemocy lub prowadzonych postępowaniach wobec osoby, w związku z użyciem przemocy;
• informacje związane z nasileniem aktów przemocy w rodzinie;
• informacje o próbach targnięcia się na własne życie lub życie osób wspólnie zamieszkujących przez osobę, w związku ze stosowaniem przemocy;
• informacje o próbach targnięcia się na własne życie przez osobę dotkniętą przemocą w rodzinie w związku ze stosowaniem tej przemocy.

Pamiętaj!

Znęcanie się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy stanowi przestępstwo, zgodnie z art. 207 kk.

Gdzie i w jakiej formie należy złożyć zawiadomienie?

Zawiadomienie o podejrzeniu popełnieniu przestępstwa możesz złożyć w dwojaki sposób:

• ustnie – udając się do najbliższej jednostki Policji – zawiadomienie zostanie odebrane w formie ustnej do protokołu. Następnie zostaniesz przesłuchany w charakterze świadka.
• pisemnie – składając w jednostce Policji lub Prokuraturze pismo dotyczące zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.

Masz prawo do życia w wolności od strachu, poniżania, bicia.

Jeśli czujesz, że jesteś ofiarą przemocy nie ignoruj tego ! Walcz o siebie, o swoich bliskich.

Do pobrania:

• kwestionariusz szacowania ryzyka
• wzór zawiadomienia o przestępstwie znęcania się

Autor: mgr Paulina Więckiel