15/2024 Przedterminowa spłata kredytu – jakie prawa ma konsument

Przedterminowa spłata kredytu – jakie prawa ma konsument

1. Wstęp

Przedterminowa spłata kredytu to prawo konsumenta, które pozwala na całkowitą lub częściową spłatę zaciągniętego kredytu przed ustalonym w umowie terminem. Zostało ono uregulowane w polskim prawie oraz dyrektywach unijnych, co zapewnia ochronę interesów konsumentów. Przedterminowa spłata kredytu została uregulowana w Ustawie o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 roku (art. 48–52). Zgodnie z przepisami, konsument ma prawo w każdej chwili spłacić kredyt przed terminem określonym w umowie, a kredytodawca jest zobowiązany do odpowiedniego rozliczenia związanych z tym kosztów.

2. Korzyści dla konsumenta

1. Oszczędność na odsetkach
   Spłata kredytu przed czasem oznacza zmniejszenie całkowitych kosztów kredytu. Bank ma obowiązek proporcjonalnego obniżenia kosztów, takich jak odsetki i inne opłaty związane z umową, za okres, w którym kredyt nie będzie już wykorzystywany.
2. Szybsze pozbycie się zobowiązań
   Przedterminowa spłata pozwala konsumentowi na uwolnienie się od długu, co może przynieść korzyści finansowe i psychologiczne.
3. Zwiększenie zdolności kredytowej
   Wcześniejsze uregulowanie zobowiązań może pozytywnie wpłynąć na zdolność kredytową, co jest istotne przy planowaniu nowych inwestycji.

3. Opłata za wcześniejsze spłacenie kredytu

Konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie. W niektórych przypadkach banki mogą naliczać rekompensatę za przedterminową spłatę kredytu. Podstawowym warunkiem naliczenia prowizji jest spłata kredytu w czasie, kiedy stopa oprocentowania kredytu jest stała, a kwota spłacanego kredytu w okresie dwunastu kolejnych miesięcy jest wyższa niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw  ogłaszanego przez Prezesa GUS w “Monitorze Polskim”, z grudnia roku poprzedzającego rok spłaty kredytu. Jednak prawo ogranicza wysokość takiej opłaty:

• może ona wynosić maksymalnie 1% kwoty spłacanego kredytu (jeśli okres spłaty przekracza 1 rok),
• jeśli do końca okresu kredytowania pozostał mniej niż rok, opłata wynosi maksymalnie 0,5% kwoty spłaty.

 Niezależnie od powyższych limitów procentowych, prowizja nie może przewyższać wysokości odsetek przewidzianych w umowie za okres pomiędzy wcześniejszą spłatą kredytu, a terminem umownym spłaty kredytu. Nie może być również wyższa od bezpośrednich kosztów instytucji finansowej związanych ze spłatą.

Prowizja za spłatę kredytu przed terminem nie przysługuje kredytodawcy w przypadku umów:

1) kredytu w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym;

2) w których spłata została dokonana zgodnie z umową ubezpieczenia zawartą w celu zabezpieczenia spłaty kredytu.

Kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości.

4. Wniosek o wcześniejszą spłatę kredytu

1. Skontaktuj się z kredytodawcą
   Złóż pisemny wniosek o zamiarze wcześniejszej spłaty. W większości banków można to zrobić osobiście, przez internet lub telefonicznie.
2. Otrzymaj wyliczenie kwoty do spłaty
   Bank przedstawi dokładne wyliczenie pozostałej kwoty kapitału oraz proporcjonalnie obniżonych kosztów.
3. Dokonaj spłaty
   Po uregulowaniu należności bank powinien dostarczyć potwierdzenie zakończenia zobowiązania.

5. Przedterminowa spłata kredytu a kredyt hipoteczny

Zasady wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego są regulowane odmiennie niż w przypadku kredytu konsumenckiego. Przepisy ustawy o kredycie hipotecznym wprowadzają podobne zasady dotyczące proporcjonalnego obniżania kosztów, jednak szczegóły dotyczące opłat za wcześniejszą spłatę zależą od zapisów umowy oraz okresu obowiązywania kredytu.

6. Podsumowanie

Przedterminowa spłata kredytu to korzystne rozwiązanie dla konsumentów, którzy chcą zmniejszyć koszty kredytu lub pozbyć się zobowiązania. Kluczowe jest jednak dokładne zapoznanie się z umową kredytową oraz przepisami prawa, aby uniknąć nieprzewidzianych kosztów. Przed podjęciem decyzji, warto również skonsultować się z kredytodawcą lub doradcą finansowym, aby upewnić się, że wcześniejsza spłata jest opłacalna.

Wiktoria Lach – radca prawny